Referat na temat „Nowe horyzonty kreatywności – sztuczna inteligencja w sztuce witrażu” zostanie wygłoszony na XII Konferencji Naukowej Stowarzyszenia Miłośników Witraży Ars Vitrea Polona, która odbędzie się w dniach 18 do 20 października 2024 r. na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (szczegóły dostępne na stronie www.arsvitrea.pl).

Sztuka witrażu, która od stuleci przyciąga uwagę swoim unikalnym połączeniem kolorów, światła i geometrii, teraz zyskuje nowe życie dzięki sztucznej inteligencji (AI). Integracja AI z tym klasycznym medium nie tylko wzbogaca proces twórczy, ale również otwiera nowe możliwości w zakresie konserwacji witraży.

Jednym z najbardziej obiecujących aspektów stosowania AI w sztuce witrażu jest zdolność do generowania oryginalnych wzorów, które mogą inspirować artystów do odkrywania nieznanych dotąd ścieżek twórczych. Zaawansowane algorytmy są w stanie przetwarzać ogromne ilości danych – od klasycznych wzorów po fraktale matematyczne – co umożliwia tworzenie projektów przekraczających ograniczenia tradycyjnej sztuki.

Dzięki tej technologii, artyści mogą korzystać z narzędzi pozwalających na eksperymentowanie z kolorami, kształtami i proporcjami, co znacznie przyspiesza proces twórczy i umożliwia realizację bardziej złożonych koncepcji. AI pozwala również na tworzenie wzorów inspirowanych naturą, geometrią czy nawet astronomią, które wcześniej były trudne do wyobrażenia lub wykonania ręcznego.

Jednym z najważniejszych zastosowań AI w witrażownictwie jest symulacja efektów świetlnych. Tradycyjnie artyści opierali się na intuicji i doświadczeniu, aby przewidzieć, jak światło wpłynie na kolorystykę witrażu. AI rewolucjonizuje ten proces, umożliwiając dokładne symulacje różnych warunków oświetleniowych, co pozwala na precyzyjne dopasowanie kolorów i odcieni szkła do zamierzonych efektów.

Symulacje komputerowe pozwalają na eksperymentowanie z różnymi wariantami kolorów i wzorów jeszcze przed przystąpieniem do produkcji, co oszczędza czas i zasoby. Dzięki AI, artyści mogą skupić się na kreatywnych aspektach projektu, mając pewność, że ostateczny efekt będzie zgodny z ich wizją.

AI może również znacząco usprawnić proces produkcji i konserwacji witraży. Za pomocą technologii skanowania 3D oraz analizy obrazów o wysokiej rozdzielczości, możliwe jest dokładne zidentyfikowanie uszkodzeń i stworzenie cyfrowych modeli, które posłużą jako podstawa do prac konserwatorskich. Takie podejście umożliwia odtworzenie oryginalnego wyglądu witraża z najwyższą precyzją, a także przewidywanie przyszłych uszkodzeń na podstawie analizy warunków środowiskowych.

W najbliższej przyszłości AI może również przyczynić się do powstania interaktywnych witraży, które zmieniają swoje kolory i wzory w zależności od warunków otoczenia, takich jak oświetlenie czy temperatura. Takie dynamiczne dzieła mogą stać się atrakcją w nowoczesnych wnętrzach, tworząc bardziej zindywidualizowane i angażujące doświadczenia dla odbiorców.

Co więcej, AI otwiera drzwi do tworzenia wirtualnych witraży, które mogą być podziwiane w rzeczywistości wirtualnej (VR). Dzięki tym technologiom sztuka witrażu może być prezentowana globalnie, a każdy może zobaczyć, jak witraż będzie wyglądał w konkretnym wnętrzu jeszcze przed jego fizyczną realizacją.

Wprowadzenie AI do sztuki witrażu przynosi korzyści zarówno artystom, jak i odbiorcom sztuki. Zwiększona precyzja i efektywność procesów twórczych i produkcyjnych pozwala na realizację bardziej zaawansowanych projektów, jednocześnie umożliwiając tworzenie witraży, które mogą dostosowywać się do otoczenia lub istnieć wyłącznie w przestrzeni wirtualnej. AI w sztuce witrażu to nie tylko wsparcie technologiczne, ale także nowy sposób na wyrażenie kreatywności i odkrywanie nieznanych dotąd form wyrazu.