Podczas X konferencji naukowej AVP w Legionowie 26 maja 2018 roku zorganizowaliśmy fascynującą wycieczkę po okolicach Warszawy. Trzecim etapem była parafia w Podkowie Leśnej.

Kościół pod wezwaniem św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej, zaprojektowany przez Brunona Zborowskiego i wybudowany w 1933 roku, jest przykładem wyjątkowego połączenia architektury i sztuki sakralnej. Jego przestrzenne rozwiązania, w tym otwarcie wnętrza kościoła na otaczające go pergole tworzące „zieloną nawę”, są wyrazem koncepcji „kościoła-ogrodu” w mieście-ogrodzie. Jednak równie ważnym elementem dekoracyjnym i duchowym tej świątyni są witraże, które nadają jej unikalnego charakteru.

Witraże w kościele św. Krzysztofa zostały zaprojektowane przez Jana Henryka Rosena, wybitnego artystę znanego przede wszystkim z fresków w katedrze ormiańskiej we Lwowie. Rosen stworzył cztery witraże przedstawiające wizerunki świętych, które są kluczowym elementem wnętrza kościoła. Każdy z nich odznacza się starannością wykonania i głęboką symboliką, co jest charakterystyczne dla twórczości Rosena, który w swoich pracach potrafił łączyć tradycję z nowoczesnością.

Witraże te pełnią nie tylko funkcję dekoracyjną, ale także edukacyjną i duchową. Wizerunki świętych, przefiltrowane przez barwne szkło, ożywiają wnętrze świątyni, wprowadzając do niego grę światła i kolorów, co potęguje sakralny nastrój miejsca. Witraże te są również ważnym nośnikiem treści religijnych i symbolicznych, które były szczególnie istotne w okresie międzywojennym, kiedy to powstał kościół.

Wyjątkowość tych witraży polega także na tym, że są one częścią większej koncepcji artystycznej wnętrza kościoła, współtworzonej przez Rosena. W tym kontekście należy również wspomnieć o fresku na ołtarzu głównym, również jego autorstwa, przedstawiającym patrona świątyni – św. Krzysztofa. Fresk ten, w połączeniu z witrażami, tworzy harmonijną całość, która w subtelny sposób odzwierciedla duchowość tego miejsca.

Witraże w kościele św. Krzysztofa to dzieła, które zasługują na szczególną uwagę nie tylko ze względu na swoją wartość artystyczną, ale także jako elementy tworzące unikalny klimat tego miejsca, sprzyjający refleksji i modlitwie. Są one nieodłącznym elementem tożsamości kościoła w Podkowie Leśnej, łączącym tradycję z nowoczesnymi nurtami w sztuce sakralnej.

W kontekście historycznym, warto również podkreślić, że kościół św. Krzysztofa był budowany przy wsparciu Automobilklubu Rzeczypospolitej Polskiej, co nadaje mu dodatkowego znaczenia jako miejsca, gdzie łączą się różne wątki historii polskiej, zarówno w wymiarze duchowym, jak i społecznym. Witraże Rosena w tej świątyni są więc nie tylko świadectwem talentu artysty, ale również symbolem związków sztuki z życiem społecznym i religijnym w Polsce międzywojennej.

W ten sposób witraże te, mimo że pełnią funkcję dekoracyjną, są również nośnikami ważnych treści duchowych i historycznych, co czyni je nie tylko cennym elementem dziedzictwa artystycznego, ale także istotnym składnikiem tożsamości kulturowej tego regionu.