Podczas IX konferencji naukowej Stowarzyszenia Miłośników Witraży w Lublinie  w dniu 10 października 2015 r. odbyła się wycieczka do najbardziej wyjątkowych zabytków architektury sakralnej na Lubelszczyźnie.

Jednym z etapów była inspirująca wizyta w kaplicy grobowej Anieli z Potockich i Konstantego Zamoyskich w Kamionce. To malownicze miejsce, ukryte w sercu Lubelszczyzny, okazało się prawdziwym skarbem zarówno pod względem historycznym, jak i artystycznym.

Kaplica grobowa, położona na cmentarzu rzymskokatolickim we wsi Kamionka, stanowi jedno z najcenniejszych dziedzictw narodowych regionu. Zbudowana w latach 1890-1893, została zaprojektowana w stylu neogotyckim, a jej fundatorami byli właściciele majątku Kozłówka, Aniela z Potockich i Konstanty Zamoyscy. To właśnie oni zostali pochowani w kryptach tego niezwykłego obiektu. Kaplica, mimo upływu czasu, zachowała swoją pierwotną formę, nie poddano jej bowiem żadnym istotnym przebudowom, co czyni ją autentycznym świadectwem tamtejszej epoki.

Nasza wizyta rozpoczęła się od podziwiania zewnętrznej elewacji kaplicy, która w ostatnich latach została odrestaurowana dzięki środkom unijnym. Odnowiono nie tylko elewację, ale także więźbę i pokrycie dachowe, co pozwoliło na zabezpieczenie budynku na kolejne lata. Niestety, wnętrze kaplicy wciąż czeka na swoją kolej do renowacji, jednak nawet w obecnym stanie robi ogromne wrażenie.

Największym skarbem tego miejsca są bez wątpienia witraże, które mimo upływu lat zachowały się w niezwykle dobrym stanie. To właśnie one przyciągnęły uwagę naszej grupy. Światło przenikające przez kolorowe szkła tworzyło na ścianach kaplicy magiczne, wielobarwne refleksy, dodając wnętrzu niezwykłej atmosfery. Witrażowa rozeta, którą można było podziwiać z wysokości balkonu, była prawdziwą perełką tej wizyty. Kręte schody prowadzące na balkon okazały się małym wyzwaniem, ale widok, który się stamtąd roztaczał, był wart każdego wysiłku.

Oprócz witraży, kaplica zachwyca także swoimi dekoracjami malarskimi, autorstwa Czajkiewicza, które zdobią ściany i sklepienia budowli. Centralnym punktem wnętrza jest marmurowy ołtarz z figurą Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, umieszczony na podwyższeniu. Wystrój kaplicy, choć nieco nadgryziony zębem czasu, wciąż przypomina o jej pierwotnym przeznaczeniu jako miejsca modlitwy i kontemplacji.

Wizyta w kaplicy grobowej Anieli z Potockich i Konstantego Zamoyskich była dla wszystkich uczestników wycieczki wyjątkowym doświadczeniem. Pogoda tego dnia była słoneczna, co dodatkowo podkreśliło urok wnętrza kaplicy, wypełniając je ciepłymi promieniami słońca, które ożywiały kolorowe szkła witraży. To miejsce, choć nieco zapomniane, okazało się niezwykle ważnym elementem naszego dziedzictwa, przypominającym o bogatej historii i kulturze regionu. Wycieczka do Kamionki pozostawiła w nas nie tylko artystyczne wrażenia, ale także głęboką refleksję nad tym, jak ważne jest pielęgnowanie i ochrona takich zabytków dla przyszłych pokoleń.