Podczas X konferencji naukowej AVP w Legionowie 26 maja 2018 roku zorganizowaliśmy fascynującą wycieczkę po okolicach Warszawy. Drugim etapem była parafia w Żyrardowie.
Kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie, znany również jako kościół farny, jest jednym z najważniejszych zabytków architektury neogotyckiej na Mazowszu. Zbudowany w latach 1900–1903 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego, świątynia ta wyróżnia się nie tylko swoją monumentalną architekturą, ale także bogatym wyposażeniem wnętrza, w tym szczególnie cennymi witrażami, które stanowią ważny element dekoracyjny i ikonograficzny.
Historia kościoła sięga końca XIX wieku, kiedy to w 1898 roku, po utworzeniu parafii katolickiej w Żyrardowie, zainicjowano budowę nowej świątyni. Wzniesienie kościoła było możliwe dzięki hojności lokalnych fundatorów, w tym Karola Dittricha Jr., który przekazał znaczne środki na ten cel. Budowa świątyni została ukończona w 1903 roku, a jej architektura, inspirowana gotykiem francuskim, nawiązuje do takich dzieł jak Katedra Kolońska czy Kościół Wotywny w Wiedniu.
Wnętrze kościoła Matki Bożej Pocieszenia jest bogato zdobione, a jednym z najbardziej charakterystycznych elementów dekoracyjnych są witraże, które można zaliczyć do wyjątkowych dzieł sztuki secesyjnej. Choć często przypisuje się ich autorstwo Józefowi Mehofferowi, w rzeczywistości twórcą rysunków i kolorystyki był Jan Kanty Gumowski, a same witraże wykonała Pracownia Witraży Artystycznych F. Białkowskiego.
Witraże w kościele Matki Bożej Pocieszenia cechują się bogactwem kolorów i detali, które doskonale harmonizują z neogotycką architekturą świątyni. W apsydzie znajdują się dwa duże witraże wykonane przez Feliksa Koneckiego w 1935 roku. Pierwszy z nich, po prawej stronie ołtarza głównego, przedstawia Maryję z Dzieciątkiem na tle pola pełnego kwiatów lnu. Szczególnie ciekawym elementem tej kompozycji jest to, że Dzieciątko trzyma w dłoni wrzeciono zamiast tradycyjnego berła. Drugi witraż, umieszczony po lewej stronie ołtarza głównego, przedstawia Serce Chrystusowe, dominujące w tej kompozycji dzięki intensywnemu zastosowaniu barwy czerwonej.
Witraże w kościele Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie są nie tylko pięknymi dekoracjami, ale także niosą głębokie przesłanie religijne i symboliczne. Ich kolorystyka, układ i ikonografia wprowadzają wiernych w odpowiedni nastrój kontemplacji i modlitwy. Witraż z Maryją i Dzieciątkiem, gdzie Dzieciątko trzyma wrzeciono, nawiązuje do lokalnej tradycji przemysłowej Żyrardowa, słynącego z produkcji lnu. Z kolei witraż przedstawiający Serce Chrystusowe, wyróżniający się intensywną czerwienią, symbolizuje Bożą miłość i ofiarę.
Witraże w kościele Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie stanowią integralny element neogotyckiego wnętrza, wpisując się w tradycję secesyjnej sztuki sakralnej. Ich wyjątkowa kolorystyka, precyzyjne wykonanie oraz głęboka symbolika sprawiają, że są one jednym z najcenniejszych elementów wyposażenia tej świątyni, przyciągającym uwagę zarówno wiernych, jak i badaczy sztuki sakralnej.
