Podczas X konferencji naukowej AVP w Legionowie 26 maja 2018 roku zorganizowaliśmy fascynującą wycieczkę po okolicach Warszawy. Jednym z etapów było sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Ożarowie Mazowieckim.
Popołudniu dotarliśmy do jednego z najbardziej fascynujących obiektów w okolicach Warszawy – monumentalne dzieło zdobi ścianę frontową kościoła.
Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Ożarowie Mazowieckim, prowadzone przez księży pallotynów, skrywa w swoich wnętrzach jedno z najbardziej wyjątkowych dzieł współczesnej sztuki sakralnej – witraże, które nie tylko zdobią świątynię, ale również opowiadają historię o głębokiej duchowości i nowoczesnym podejściu do tradycyjnych form artystycznych.
Historia związana z powstaniem witraży w kościele w Ożarowie Mazowieckim sięga początków lat 70. XX wieku, kiedy to kardynał Stefan Wyszyński przekazał parafię księżom pallotynom. Nowo powstająca świątynia szybko zyskała na znaczeniu, a jej budowa stała się projektem o wyjątkowym wymiarze duchowym i artystycznym. W latach 80. decyzja o stworzeniu witraży zapadła w atmosferze poszukiwania nowoczesnych rozwiązań technologicznych i estetycznych, co zaowocowało zaproszeniem do współpracy młodego artysty Michała Zaborowskiego, świeżo upieczonego absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Michał Zaborowski, po powrocie ze stypendium artystycznego w Rzymie, otrzymał zadanie, które miało zaważyć na jego dalszej karierze. Przed nim stanęło wyzwanie zaprojektowania i wykonania witraży o ogromnych rozmiarach, które miały zdobić frontową ścianę kościoła oraz prezbiterium. Jak wspomina sam artysta, realizacja tego projektu była imponująca nie tylko pod względem rozmiaru, ale także technologii, której zastosowanie było wówczas rzadkością.
Witraże w Ożarowie Mazowieckim zostały wykonane w nowoczesnej technice łączenia elementów szklanych za pomocą specjalnej mieszanki żywicy i krzemionki, co było znaczącym odejściem od tradycyjnych metod ołowianych. Dzięki tej innowacyjnej technologii, możliwe było uzyskanie wyjątkowej struktury i efektów świetlnych, które zmieniają się w zależności od pory dnia i warunków oświetleniowych. Zaborowski podkreśla, że szkło, z którego wykonano witraże, było specjalnie wytapiane w Hucie Szkła w Krośnie, co pozwoliło na uzyskanie odpowiednich barw i faktury, nadających dziełom niepowtarzalny charakter.
Najważniejszym elementem witraży w Ożarowie Mazowieckim jest monumentalne przedstawienie Chrystusa Pankratora na ścianie frontowej świątyni. Chrystus, ukazany jako Pan całego stworzenia, z wyciągniętymi ramionami zaprasza wiernych do wnętrza kościoła, a tym samym do zanurzenia się w głębię Bożego Miłosierdzia. Witraż w prezbiterium przedstawia Chrystusa Zmartwychwstałego, który jedną ręką błogosławi, a w drugiej trzyma chorągiew symbolizującą zwycięstwo.
Interesującym elementem jest także pionowa przerwa w centralnej części ściany frontowej, gdzie Zaborowski umieścił witraż symbolizujący wszechmoc Chrystusa, oznaczoną literami Alfa i Omega. Symbolika ta, pochodząca z Apokalipsy św. Jana, podkreśla, że Chrystus jest początkiem i końcem, obejmującym wszystkie rzeczy stworzone.
Witraże Michała Zaborowskiego, choć nowoczesne w formie i technologii, nawiązują głęboko do tradycji chrześcijańskiej ikonografii. Twórczość ta ukazuje, jak nowoczesna sztuka sakralna może być ściśle związana z duchowością, jednocześnie wnosząc świeży, innowacyjny wymiar do tradycyjnych form wyrazu. Każdy z witraży w kościele w Ożarowie Mazowieckim to dzieło sztuki, które nie tylko zdobi przestrzeń sakralną, ale również wchodzi w interakcję z widzem, zmieniając się wraz z warunkami oświetleniowymi i porą dnia, co tworzy wrażenie, że witraże te żyją i oddychają razem z całą świątynią.
Witraże w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego są dowodem na to, że sztuka sakralna, mimo nowoczesnych technik i form, może zachować swoją głęboką duchową wartość, będąc jednocześnie otwartą na nowe wyzwania i możliwości technologiczne. Kościół w Ożarowie Mazowieckim, dzięki swojej architekturze i witrażom, stanowi dziś ważny punkt na mapie współczesnej sztuki sakralnej w Polsce.
